Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) 27’nci Taraflar Konferansı (COP 27) bu yıl Mısır’ın Şarm El Pir kentinde gerçekleşti. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın (TSKB) da iştirak sağladığı konferansta; düşük karbonlu iktisat, toplumsal cinsiyet eşitliği, sürdürülebilir altyapı yatırımları, Türkiye’de iklimle bağlı riskler ve finans kesiminin rolü üzere mevzu başlıkları masaya yatırıldı. TSKB, ilgili tüm departmanlarından geniş bir temsilci heyetiyle iştirak sağladığı COP 27 sonrası, dünyanın ve Türkiye’nin sürdürülebilirlik gündemini ilgilendiren kıymetli notlar paylaştı.
“Sürdürülebilirlik performansının küresel kabul görmüş standartlara nazaran raporlanması, sorumlu bir sürdürülebilirlik bağlantısının en kritik aracı”
COP 27’de öne çıkan hususlarından biri olan yeşil boyama kavramının altını çizen TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç: “Şirketlerin sürdürülebilirlik gereklilikleri yerine getirmeden bağlantı kanalıyla tüketicilerde ve iş ortaklarında aldatıcı algı yaratmasını nitelikli bir yeşil dönüşümün önündeki en büyük mahzurlardan biri olarak görüyoruz. Sürdürülebilir bir gelecek için adımlarımızı hızlandırmamız gereken bu yeni devirde, aslında uzun vakittir kullanılan Green Washing yani Yeşil Boyama taktiklerinin yerini somut ve ölçülebilir tahlillere ve gerçek muvaffakiyet hikayelerine bırakması gerekiyor. Banka olarak bir kılavuz niteliğinde hazırladığımız Sorumlu Sürdürülebilirlik Bağlantısı Siyasetimiz ile tüm dallarda sürdürülebilir bir gelecek için atılan katma pahalı adımların ayrışması tarafında farkındalık yaratmayı hedefliyoruz. İklim risklerine dirençli, çevreyi, doğal kaynakları ve biyoçeşitliliği koruyan bir üretim ve tüketim boyutuna geçebilmek için tüm kurumların ekonomik, çevresel ve toplumsal sonuçlarını bir bütün olarak ele alması gerekiyor. Finansal ve finansal olmayan tüm sermaye öğeleriyle yaratılan olumlu ve olumsuz tesirin yakın takip edilmesi de ayrıyeten değerli bir bahis. Yapılan sürdürülebilirlik projelerinin gezegenimize gerçek manada katkı sağlaması için tüm taraflarıyla ölçülebilir bir olumlu tesir yaratması kural. O nedenle sürdürülebilirlik performansının küresel kabul görmüş standartlara nazaran raporlanmasını ve periyodik bazda tüm paydaş kümelerinin bilgisine sunulmasını sorumlu bir sürdürülebilirlik bağlantısının en kritik aracı olarak görüyoruz. Yayınladığımız siyasetin tüm marka ve bağlantı profesyonellerine ve yeşil yaka çalışanlara ilham vermesini umuyoruz” dedi.
“Ülkemizin Net Sıfır maksadına somut katkı vermeye devam edeceğiz”
COP 27’de 1.5 derecelik global ısınma maksadının tutturulabilmesi için emisyonların 2030 yılına kadar yarıya indirilmesi gerektiği tartışılırken, dünyada atılan adımların bir ölçü yavaş kaldığına dikkat çeken Murat Bilgiç, “TSKB olarak COP27’yi ilgili çalışma arkadaşlarımızın iştirakiyle hayli geniş bir heyetle yakından takip ettik. Tüm dünya ve Türkiye için hayli kıymetli gündemlerin tartışıldığı bu tepede TSKB olarak sürdürülebilirlik odaklı çalışmalarımıza farklı bir boyut kazandırmak emeliyle kendimize de pek çok mesken ödevi çıkardık. Türkiye tarafında en kıymetli mevzuyu 2053 Net Sıfır gayesinin geçen yıl açıklanmasının akabinde Ulusal Katkı Beyanı’nın (NDC) güncellenmesi olarak görüyoruz. İklimle uğraşın başarısı için çok boyutlu bir yaklaşım gerekiyor. Finans dalının kilit ehemmiyete sahip olduğu bu süreçte, TSKB olarak kalkınma finansmanı kurumlarından sağladığımız sürdürülebilirlik dönüşümünü destekleyen orta ve uzun vadeli kaynaklar ve danışmanlık gücümüzle ülkemizin Net Sıfır gayesine somut katkı vermeye devam edeceğiz” dedi.
BM Sürdürülebilir Kalkınma Gayelerinin TSKB bankacılık modelinin merkezinde yer aldığını ve tüm maksatların SKA bazlı belirlendiğine dikkat çeken Bilgiç, kelamlarına şöyle devam etti: “2030 yılına kadar 8 milyar ABD Doları Sürdürülebilir Kalkınma Maksatları temaslı finansman sağlamayı hedefliyoruz. 2025 yılına kadar SKA irtibatlı kredi oranımızı yüzde 93 düzeyinde tutmayı planlıyoruz. Yalnızca iklim ve etraf ile ilgili SKA ilişkili kredi oranı amacımız ise yüzde 62 oranında. Öte yandan, yatırım ve işletme kredilerimizin tamamında finansal ve teknik değerlendirmeye paralel olarak, çevresel ve toplumsal risk değerlendirmesi de yapıyoruz. Bunun için kendi geliştirdiğimiz ve ERET ismini verdiğimiz bir model kullanıyoruz. Elde ettiğimiz birinci bulgulara nazaran, yönetilmesi gereken mevzuları ve alınması gereken aksiyonları belirliyoruz.”
2021 yılında İklimle İlişkili Finansal Beyanlar Vazife Gücü (TCFD) çerçevesinde finans dalının birinci İklim Riskleri Raporunu yayımladıklarına değinen Bilgiç, değerlendirmelerini şöyle tamamladı: “İklim risklerini kredi süreçlerimize entegre etmeye devam ediyor, ürettiğimiz model ile bu kapsamdaki riskleri tahsis evresinde ölçüyoruz. Ekim ayında Birleşmiş Milletler Etraf Programı Finans Teşebbüsü tarafından kurulan Net-Sıfır Bankacılık Birliği’nin imzacısı olduk. Bu imzacılıkla, kredi ve yatırım portföyümüzü 2050 yılına kadar sıfır emisyon amaçlarıyla uyumlu hale getirmeyi taahhüt ediyoruz. Bu doğrultuda Bilim Temelli Maksatlar inisiyatifi ile de birlikte çalışıyoruz.”
TSKB perspektifiyle COP27’de öne çıkan başlıklar:
-Küresel Karbon Bütçesi çalışmasına nazaran; bu yıl global emisyonların yüzde 1 artarak 40,6 milyar ton düzeyine yükselmesi bekleniyor. Çalışma, bu emisyon düzeylerinin devam etmesi durumunda, global ısınmanın 1,5 derece eşiğini yüzde 50 ihtimalle 9 yıl içinde aşacağına işaret ediyor.
– Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Sn. Murat Kurum tarafından açıklanan yeni Ulusal Katkı Beyanı’na nazaran Türkiye emisyonlarda tepeyi 2038 yılında görecek, akabinde emisyonlar düşüşe geçecek ve 2053 yılında net sıfır maksadına ulaşacak. 2030 yılı için amaç emisyon bedeli ise olağan durum senaryosuna nazaran yüzde 41 artıştan azaltıma işaret ediyor.
-Düşük karbonlu bir iktisada geçiş için yıllık gereksinim duyulan global yatırım ölçüsünün 4 ile 6 trilyon dolar ortasında olduğu iddia ediliyor.
-İklim Siyasetleri İnisiyatifi’nin iddialarına nazaran ise (Climate Policy Inititative – CPI) 2019-2020 yıllarında yıllık ortalama global iklim finansmanı 632 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiş durumda.
-Pandemi sonrası artan borçluluk oranları, son periyotta yükselen faizler, yavaşlayan global iktisat, güç krizi, besin fiyatları ve artan enflasyonist baskı bilhassa gelişen ülkeler açısından zorlayıcı bir makroekonomik konjonktür yarattığına dikkat çekildi.
-Zirvede, hem finansman açığı hem de makroekonomik konjonktürün bir yansıması olarak, finansman alanındaki taleplerin yüksek sesle lisana getirildiği ve en son karar metninde karşılığını bulduğu görülüyor.
-Çok Taraflı Kalkınma Bankaları’nın (MDB) ıslahatı konusu, taraf olan tüm ülkelerin onayıyla en son metinde birinci kere yerini aldı. Yakın devirde; G7’nin 2022 sonunda kuracağını açıkladığı İklim Kulübü, Aralık 2022’de Sonda Karbon Düzenlemesinin alacağı sonuncu hal ve Nisan 2023’te IMF Dünya Bankası toplantılarında çok taraflı kalkınma bankalarının yine yapılandırılması bahisleri yakından izlenmeye devam edilecek.
